Find

Marc Mulders
Foto: Jaap van de Berg

GLAZENIER IN DIENST VAN ERASMUS

-MARC MULDERS

Marc Mulders, Gerard de Kleijn, Ilja Veldman

 
VOORWOORD
Initiatief
 
ERASMUS WAS DE ZOON VAN EEN GOUDSE PRIESTER, HIJ GROEIDE OP IN GOUDA EN STUDEERDE IN ZIJN JONGE JAREN IN EEN KLOOSTER, EVEN OVER DE STADSGRENS VAN GOUDA.
MUSEUM GOUDA ORGANISEERT IN 2016 EEN GROTE TENTOONSTELLING OVER DEZE GELEERDE. ZIJN DENKWERK IS NOG SPRINGLEVEND. KAN HET GEDACHTENGOED VAN ERASMUS OOK IN GLAS WORDEN
AFGEBEELD?
MET DIE VRAAG BEGON HET ALLEMAAL.
 
In de Goudse Sint-Janskerk zijn belangrijke momenten uit de vaderlandse geschiedenis uitgedrukt in gebrandschilderd glas. Momenten van bevrijding en vrijheid. Hoort het Erasmiaans gedachtengoed daar ook niet bij?
Zoals Johan Huizinga schreef: ‘Het beschaafde mensdom heeft reden Erasmus’ naam in ere te houden, al was het enkel omdat hij de innig oprechte prediker is geweest van die algemene zachtmoedigheid, die de wereld nog zo bitter nodig heeft’.
 
Tom Hage, voorzitter van de Stichting Goudse Sint-Jan en ik hebben vol overtuiging voor de kunstenaar Marc Mulders gekozen toen we een ontwerper zochten voor een kunstwerk van glas in de Sint-Janskerk. Het door hem ontworpen Herdenkingsraam in de Nieuwe Kerk van Amsterdam, ‘een tuin van glas’, en zijn glaskunst
in het Museum Catharijneconvent in Utrecht zijn daarbij heel belangrijke referenties geweest.
 
Als initiatiefnemer voor een Erasmusraam in de Sint-Janskerk stond me niet voor ogen om een heiligenbeeld van Erasmus op te richten in de kerk. Het ging mij meer om zijn gedachtengoed te verbeelden.
Geen heiligenbeeld, want Erasmus was geen heilige. En ook geen Goudse claim in relatie tot Rotterdam. Dat zou te klein gedacht zijn.
Erasmus voelde zich thuis waar zijn boeken waren, in de bibliotheken en in de drukwerkplaatsen in Europa. ‘Ik ben een wereldburger’, dat was Erasmus.
 
Het Erasmusraam zou dus moeten gaan om het gedachtengoed van Erasmus, zijn pleidooi voor vriendschap en verdraagzaamheid.
En verder hebben we vijf eisen aan het ontwerp gesteld:
-het Erasmusraam moet zich voegen naar de lichtspiegel, het kleurenpalet en de loodlijnen van de overige Goudse Glazen
-het Erasmusraam moet inhoudelijk passen bij de overige Glazen voor Vrijheid
-het Erasmusraam moet uitnodigend zijn voor alle beschouwers
-het Erasmusraam moet respect uitstralen voor de religieuze functie van de kerk
-het Erasmusraam moet artistiek van hoog niveau en duurzaam zijn
Het is fascinerend en een voorrecht om het maakproces van dit gebrandschilderd glas te volgen.
Op 5 februari 2015 was het ‘vidimus’ moment,
op basis van een voorstudie en een motivatie van Marc Mulders. De voorstudie voldeed aan ons programma van eisen. 

Posted 15 December 2015

Share this:
|

In de woorden van de kunstenaar:
‘Ik wil met het binnenvallend licht een
nieuwe ruimtelijkheid schilderen, waar
Erasmiaanse klanken van tolerantie,
vergeving en gastvrijheid verbeeld
worden in een abstract patroon van
lichtschakeringen, kleurnevels en
lichtflitsen… genereuze ruimtelijkheid….’
 
Marc Mulders schildert een sterrenhemel van blauw en doornen van grijs. Per aspera ad astra. In de sterren­hemel bevindt zich een pauw, een motief van hoop.
 
Marc Mulders is nog altijd een buitenbeentje in de hedendaagse kunst. Hij kiest positie door niet de ellende, maar de hoop te verbeelden.
Zijn hoop richt zich niet op een goed leven na de dood, zijn hoop is: ‘een begin te maken met een hemel op aarde, wat tot ieders opdracht behoort’.
Gouda krijgt er een zeer waardevol kunstwerk bij.
Gerard de Kleijn
Directeur - bestuurder
Museum Gouda 

Marc Mulders: Erasmusraam

marc Mulders: Erasmusraam
Foto: Jaap van den Berg

GLAZENIER IN DIENST VAN ERASMUS MARC MULDERS
 
ERASMIAANSE MELODIE
Nu van zo veel kanten dagelijks en in welhaast apoca-lyptische tactieken het (religieus) gelijk wordt opgeëist, vind ik het passend te antwoorden in een ‘niet weten’, weg van een vermeend gelijk. Deze attitude wil ik verbeelden door met het binnenvallend licht een nieuwe ruimtelijkheid te schilderen als een melodie die rond-zingt, in plaats van een strijdlied met geboden. Een genereuze ruimtelijkheid, waar de Erasmiaanse klanken van tolerantie, vergeving en gastvrijheid verbeeld worden in een abstract patroon van lichtschakeringen, kleurnevels en lichtflitsen.
 
ICONOGRAFIE
 
Sterrenhemel
De sterrenhemel vormt het hart van mijn schildering.
Voor het coloriet hanteer ik de kleuren die bepalend zijn ook voor de overige Goudse Glazen: hemels blauw, het zogenaamde atmosferisch perspectief, zilvergeel en goudroze. 

De pauw

Pauw
Voor mij is de pauw een geliefd thema dat ik vaak heb afgebeeld, zowel in aquarel, olieverf als in emailleverf op glas. In het Erasmusraam wil ik het idee van de pauw afbeelden hoog in de sterrenhemel. Het was Petrus Plancius die in 1598 het sterrenbeeld ‘Pauw’ introduceerde, op basis van waarnemingen van de zeevaarder Dircksz Keyser.
In veel culturen staat de pauw symbool voor de aankomende lente, voor de vruchtbaarheid. In de christelijke cultuur staat de pauw voor de weder-opstanding van Christus. Het is voor mij een motief van hoop, en van een hoopvolle horizon, van het uitzicht op de hemel. En is daarmee heel passend in de opzet van het Erasmusraam.
De pauw is hier tevens een aards moment in de lucht, hoog in de hemel om zo te benadrukken dat de hemel niet als een eindstation afgebeeld wordt, maar als vertrekpunt, om een begin te maken met een ‘hemel op aarde’ wat tot ieders opdracht behoort.
Bovendien is de pauw, door de nadruk op de roterende verenkrans, als het ware een mandala; een geometrisch patroon dat symbolisch de Kosmos uitbeeldt. In onze christelijke beeldcultuur doet het roosvenster in een kathedraal denken aan een mandala.
En zo verenigt de pauw in het Erasmusraam meerdere religieuze paden en vergezichten. 

Doornen
Het wapen van Gouda is ’Per aspera ad astra’, door de doornen naar de sterren.
Dit wapenschild is ook opgenomen in het Statenglas en in het Bevrijdingsglas. Ik wil deze regel dan ook graag verbeelden in het Erasmusraam. Raakt de punt van de doorn het vlees, de punt van de ster raakt aan de hemel. Onderaan de voet van het raam schilder ik op platen glas van goudroze de doornen.
 
Slangen
In de kantlijnen van de ruimtelijkheid wentelen zich slangen als guirlandes rondom de titelpagina. De slang staat symbool voor de boze macht. Hier zijn de slangen buiten de genereuze ruimtelijkheid gehouden.
Om deze Erasmiaanse melodie af te beelden schilder ik een sterrenhemel, met God als kompas.
Het raam moet een schilderij over vrijheid beelden in licht, welke God eert en Erasmus herinnert. De geschilderde heerlijkheid,
de sterren aan de hemel, behelst het hart van het raam.
 
LICHTSPIEGEL
 
Het is voor mij van evident belang dat een nieuw raam zich voegt bij de in de loop der eeuwen ontstane lichtspiegel, en zich bescheiden opstelt; in harmonie met de gebedsruimte in het interieur. Want, ook al is mijn handschrift van 2016, het wil dienstbaar zijn aan het eeuwenoude ensemble van architectuur en interieur, die totaalcompositie van beeld en iconografie in de Sint-Janskerk.
Daarom heb ik de volgende keuzes gemaakt:
-een zacht palet dat aansluit bij het kleurengamma en de tonaliteit van de Goudse ramen waar de aardkleuren de drager zijn van de schittering van goudroze, zilvergeel en hemelsblauw.
-loodlijn oplossingen, zoals in de bestaande ramen reeds aanwezig; het loodlijnenspel is vooral horizontaal gericht. 

Marc Mulders: detail Erasmusraam

KLEUREN
 
Blauw
Blauw is de kleur van de hoop, de wens en de mystiek. En met de toevoeging ‘hemels’ hemelsblauw, is het al eeuwenlang de kleur van de entree naar de hemel. In veel Goudse ramen kleurt het bovenste part blauw, als trede naar de hemelse ruimte. In mijn Erasmusraam is dan ook het kobaltblauw hoog in het raam aanwezig en is het tegelijk de drager voor het verenkleed van het sterrenbeeld Pauw.
 
Geel
In de middeleeuwse alchemie is geel de kleur van optimisme en transitie; want na chaos is er het ‘wit’, de rust en zelfreflectie, om vervolgens uit te komen bij het geel; een heropleving en hernieuwde interesse voor de buitenwereld.
 
Roze
Het woord roze stamt af van de roos; de bloem van de liefde, en hierin schitteren kleine, stralende, puntige sterren, verwijzend naar de druppels bloed aan de doornenkroon.

CIVIS MUNDI SUM
In de onderrand van het Erasmusraam staat een uitspraak van Erasmus geschreven: ‘Civis Mundi Sum’:
Ik ben een wereldburger. Een typerende uitspraak van een grenzeloos denker.

 

Schervenglas 1c
 
HET ENSEMBLE VAN GOUDSE GLAZEN IS
EEUWENOUD. DE GLAZEN MET DE BIJBELSE VOORSTELLINGEN DATEREN VAN EVEN NA DE BRAND IN 1562, TOEN DE
SINT-JANSKERK NOG EEN ROOMS-KATHOLIEKE KERK WAS.
 
Na de machtsovername tijdens de Hervorming, werden de beelden en altaarstukken uit de kerk verwijderd, maar het gebrandschilderd glas bleef gelukkig intact. Sterker nog, de protestanten gingen door met het aanbrengen van gebrandschilderde ramen, nu met historische voorstellingen.
Zo is het gehele ensemble eind 16e eeuw grotendeels voltooid. Van de in totaal 72 gekleurde ramen, zijn er 61 uit de 16e eeuw, waarvan drie kort na 1600 zijn geplaatst. Begin 20e eeuw startte een grote restauratie onder leiding van Schouten (1900-1936). Na deze restauratie zijn enkele glazen door atelier ‘Het Prinsenhof’ te Delft toegevoegd. Deze zijn samengesteld uit glasfragmenten die overbodig waren geworden tijdens de restauratie. Deze glazen zijn in de kerk genummerd op de locaties 1a, 1b, 1c, 20 en 21.
Kerkarchivaris Henny van Dolder-de Wit in 2004:
‘De zogenaamde schervenglazen hebben geen enkele waarde, vergeleken met de overige glazen in de kerk’.
De schervenglazen zijn afwijkend van alle andere glazen, omdat ze louter dienen ter decoratie. Ze vertellen geen verhaal. ‘Het licht is hier niet verbonden met een
boodschap’, zoals Marc Mulders het uitdrukt.
Tien jaar na realisatie werd het eerste schervenglas vervangen door een herdenkingsglas: het Bevrijdingsglas (28a)
Het Erasmusraam komt in plaats van schervenglas 1c.
 

 

Schervenglas 1c

Marc Mulders: detail Erasmusraam

Locatiekeuze
 
HET ERASMUSRAAM ZAL WORDEN GEPLAATST AAN DE NOORDWESTZIJDE VAN DE KERK. DEZE LOCATIEKEUZE VERSTERKT DE TOTALE COMPOSITIE IN DE KERK EN DE SAMENHANG TUSSEN DIVERSE GLAZEN.
 
Samenhang
Aan de noordwestzijde bevindt zich een samenhangende serie van vier glazen die na de Reformatie werden geschonken door verschillende steden en overheden;
alle vier dragen ze een seculier en publiek karakter. In hun boodschap verwijzen zij onder meer naar de deugden en verantwoordelijkheden van de overheid.
Het zijn allegorische glazen met veel symbolen. Het betreft; Vrijheid van Consciëntie (1), Inneming van Damiate (2), Maagd van Dordrecht (3) en Wapenraam van Rijnland (4). De serie wordt onderbroken door drie mozaïekglazen. De toevoeging van het Erasmusraam aan deze serie van vier betekent een versterking van de samenhang: de vier glazen worden naar elkaar toe getrokken.
 
Compositie
In de compositie van de Goudse Glazen spelen twee pendanten, tegenover elkaar gelegen glazen, een grote rol. Met het aanbrengen van het Erasmusraam wordt een derde pendant aangebracht, waardoor de eenheid en harmonie verder versterkt worden.
De opvallendste pendant blijft in het transept van de kerk: Het Koningsglas (7) en het Hertoginnenglas (23) die tegenover elkaar liggen; twee reusachtig grote glazen. Ook de glazen 1 en 29 zijn een pendant, links en rechts van de hoofdingang, met als thema de vorming van de Staten van Holland.
Met de plaatsing van het Erasmusraam op locatie 1c wordt een derde pendant toegevoegd: tegenover het meest recent aangebrachte glas, het Bevrijdingsglas van glazenier Charles Eijck. Marc Mulders en Charles Eijck tegenover elkaar. Vanuit het schip gezien geeft dit meer symmetrie.
 
Entreegebied
In de nabije toekomst zal de entree ook voor de toeristen worden verlegd naar de westtoren, de hoofdingang.
In dit gedeelte van de kerk treft de bezoeker links en rechts eerst twee glazen uit 1596 aan, die beide in­houdelijk gerelateerd zijn aan de vorming van de Staten van Holland. Vervolgens zijn er links en rechts vier glazen uit de 20e eeuw, die alle gerelateerd zijn aan de restau­ratie van de Goudse Glazen in de jaren dertig. Links twee mozaïekglazen en rechts twee gedenkglazen: Herbouw van de Tempel (1926) en Gedenkraam Schouten (1935).
Afsluitend zijn links en rechts de twee meest recent aangebrachte glazen te zien: Erasmusraam en
Bevrijdingsglas.Tezamen is er zo een evenwichtig
entreegebied ontstaan.
 
Betekenis
Gezien vanuit de locatie van het Erasmusraam ontstaat er een betekenisvol kwartet van glazen die alle handelen over vrijheid en bevrijding.
Naar rechts kijkend is het glas Vrijheid van Consciëntie te zien, een allegorisch glas geïnspireerd op het werk van Coornhert, die op zijn beurt door het gedachtengoed van Erasmus was beïnvloed. Schuin naar links kijkend aan de overzijde is te zien hoe Willem van Oranje de bevrijding van Leiden organiseert (glas 25). In zijn progressieve opvatting over de relatie tussen vorst en onderdaan, stond Willem van Oranje onder invloed van Coornhert. Toen ging het over de bevrijding van de Spaanse dictatuur. Recht tegenover het Erasmusraam wordt de bevrijding van de Duitse overheersing gevierd, de overwinning op het fascisme.
 
Het Erasmusraam gaat over hetzelfde thema: hoop, vrijheid van geloof en geweten, verdraagzaamheid. Een fascinerend kwartet, de mentaliteitsgeschiedenis van de Lage Landen in een notendop.
 

“  Het Erasmusraam, een melodie in glas over vrijheid en verdraagzaamheid.
 ”

Marc Mulders werkt aan het Erasmusraam

In de maak
 
Blik achter de schermen tijdens ‘the making of’ van het Erasmusraam
 
DANKWOORD
‘Een zo eervolle opdracht vervullen kan alleen in innige samenwerking met gepassioneerde en vakbekwame mensen op de werkvloer. Mijn grote dank gaat daarom uit naar alle medewerkers van Glas Bewerkingsbedrijf Brabant en in het bijzonder naar Frank, Ad, Anouk, Joep, Hans. Ik spreek dan ook op de werkvloer altijd van ‘Ons Erasmusraam’. En een bijzonder woord van dank voor mijn ‘rechterhand’ bij het GBB, al zoveel jaren, Peggy Hermans. Peggy’s vakkennis, adviezen, technische bijdragen en creatieve adviezen waren van essentieel belang voor de realisatie van ‘Ons Erasmusraam’.
Marc Mulders
 
Creatief proces
 
‘Ik schilder een sterrenhemel, met God als kompas.
De meest vertrouwde perceptie van de hemel is immers een hemel met sterren, een ‘zonovergoten’ onbegrensde heerlijke ruimtelijkheid, waar je alleen ‘tegen het licht in’ naar kunt kijken.
 
Maar het is niet de bedoeling je blind te staren op het hiernamaals, beter nu de hemel op aarde te bewerkstelligen voor de ander, de naaste, de vluchteling. Opdat wij samen onder die hemel schuilen en verbonden zijn…’
Marc Mulders
 

Glas 1

TOELICHTING GLAS 1
Joachim Wttewael uit Utrecht maakte het ontwerp voor dit glas van de Staten van Holland, de nieuwe machthebbers in de jonge republiek. Het Statenglas (1596) is een allegorie van de overwin­ning van de gewetensvrijheid op de tirannie. De naakte vrouw op de zegewagen stelt de gewetensvrijheid voor. In Gouda was dit een belangrijk thema. Coornhert was vanwege zijn tolerante en humanistische ideeën uit Delft verdreven en was in Gouda komen wonen. Coornhert, oud-secre­taris van de Staten, droeg zijn ‘Syno­dus. Van der Conscientien Vryheydt’ op aan het Gouds stadsbestuur. 

TOELICHTING GLAS 25
De Leidse burgemeester Isaac Claesz. Van Swanenburg ontwierp dit glas: Het ontzet van Leiden. De hoofdrol is voor prins Willem van Oranje, die de bevrijding van de stad organiseert (1574). Het was Willem van Oranje die op oudejaarsavond 1564 zijn maiden speech voor de Staten hield: ‘Ik kan niet goedkeuren dat vorsten over het geweten van hun onderdanen willen heersen en hen de vrijheid van geloof en godsdienst willen ontnemen!’ 

Glas 25

Glas 28A

TOELICHTING GLAS 28A
Na de Bevrijding in 1945 namen burgemeester James en de voorzitter van de Stichting Fonds Goudse Glazen het initiatief voor een Bevrijdingsglas. Als ontwerper werd verkozen: Charles Eyck. Beneden links zien we het wapen van Gouda, met het motto ‘Per aspera ad astra’: Door de doornen naar de sterren.  

MARC MULDERS SCHILDERT ALS HET WARE MET LICHT. HET IS EEN CREATIEF PROCES VAN MAANDEN, DAT GEDEELTELIJK IN WISSELWER-KING MET COLLEGA’S IN HET ATELIER EN MET DE OPDRACHTGEVER ONTSTAAT. OM HET LICHT NA TE BOOTSEN, WERKT MARC MULDERS OP EEN LICHTBAK VAN DEZELFDE AFMETING ALS HET TE REALISEREN RAAM. HET EINDRESULTAAT KAN PAS ECHT BEOORDEELD WORDEN, WANNEER HET DAGLICHT DOOR DE GEBRANDSCHILDERDE RAMEN VALT.
 
Marc Mulders begint met een idee, een schets, een collage van aquarellen, een metafoor. Die ordent hij in een voorlopige compositie.
 
Vervolgens begint hij te schilderen met emailleverf: een poeder van gemalen, gekleurd glas dat met water wordt aangemaakt. Daarbij maakt hij gebruik van allerlei soorten glas; antiek mond geblazen glas en machinaal glas. Om ook te kunnen etsen, wordt speciaal Uberfang glas toegepast. Nadat een stuk glas beschilderd is, gaat het in de oven waar de verf wordt ingebrand en met het glas versmelt.
 
Het componeren begint daarna opnieuw. En wanneer een stuk niet bevalt, gaat het de glasbak in. Op afstand van de lichtbak beoordeelt Marc Mulders voortdurend het proces en stuurt bij, met vormen en kleuren; net zolang totdat het idee van de ‘genereuze ruimte in het gedachtengoed van Erasmus’ benaderd wordt.
 
Wanneer het resultaat bevalt, worden de honderden glasdelen in loden strips gezet die alle delen omvatten en bijeenhouden. Dit loodlijnenspel is van groot belang om aansluiting te zoeken bij de reeds aanwezige gebrandschilderde ramen in de Sint-Janskerk.
De glas-in-lood panelen zullen op dezelfde positie als de oorspronkelijke panelen worden geplaatst. De bestaande constructie zal worden hergebruikt.
 
De glas-in-lood panelen worden verlood in profielen die in verschillende loodbreedtes toegepast worden.
Om de panelen stabiliteit en waterdichtheid te geven worden de panelen tweezijdig ingewassen met speciaal glas-in-lood-kit.
 
Alle panelen worden opgenomen in een messing U-kader. Dit kader wordt gepatineerd, zodat het een donkerbruine kleur verkrijgt. 

Marc Mulders schildert de pauw

ERASMUSRAAM
Het ontwerp voor het Erasmusraam van de hand van Marc Mulders, 2015.
Het Erasmusraam wordt in 2016 in de Sint-Janskerk geplaatst, 500 jaar na
de publicatie van het levenswerk van Erasmus: Novum Instrumentum.

Schenking aan de Sint-Janskerk in 2016
Reactie mevr. prof. dr. Ilja M. Veldman betreffende: Schenking van het Erasmus raam aan de Goudse Sint-Janskerk in 2016
 
MET STIJGEND ENTHOUSIASME HEB IK DE DOCUMENTATIE DOORGENOMEN NAAR AANLEIDING VAN HET PLAN VAN MUSEUM GOUDA EN ANDEREN OM AAN DE SINT-JAN EEN NIEUW GLASVENSTER TE SCHENKEN TER GELEGENHEID VAN HET ERASMUSJAAR 2016.
 
Het schenken van glazen aan de Goudse Sint-Jan door overheden, instellingen en burgers is een gewoonte die teruggaat tot het begin van de 16de eeuw. Ook na de Reformatie, toen de godsdienstige situatie veranderde, hebben de kerkmeesters van de Sint-Jan het decoratie­programma van de kerk voortgezet en het schenken van nieuwe glazen gepropageerd. Interessant is hoe niet alleen de voorgestelde onderwerpen in de loop der tijd veranderden, maar ook het soort schenkers: van vorsten en hoge geestelijken, naar burgerlijke instellingen en stadsbesturen. Ook bij speciale gelegenheden werden glazen geschonken, zoals het 16de-eeuwse glas met Het ontzet van Leiden. Het schenken van ramen gebeurde ook in recente tijden, getuige het Bevrijdingsglas dat in 1945 werd geschonken door Goudse burgers en de ‘Vrienden van de Goudse glazen’. Het zou mooi zijn wanneer deze traditie ook in de eenentwintigste eeuw wordt voortgezet.
 
Het Erasmusjaar biedt een prachtig aanknopingspunt. Op deze Nederlandse eminente geleerde kunnen wij met recht trots zijn. Niet alleen vanwege zijn nog steeds actuele pleidooi van tolerantie in een samenleving die door religieuze tegenstellingen wordt gekenmerkt, maar ook omdat hij een geleerde was die zich niet in een ivoren toren opstelde. Als een van de eerste humanisten publiceerde hij boeken in de volkstaal, het Nederlands, omdat hij wilde dat zijn boodschap door iedereen begre­pen werd. Het was immers met name Erasmus die voor
een christelijke theologie pleitte die voor iedereen begrijpelijk was en die in het dagelijks leven kon worden toegepast en die tot een ethische levenshouding moest leiden. Juist in een 16de-eeuwse kerk in Gouda, waar de overgang naar de Reformatie zo harmonisch is verlopen, past een eerbetoon aan deze grote 16de-eeuwse humanist.
 
Ik denk dat het ontwerp van Marc Mulders De sterren­hemel met God de Vader als kompas aan alle voor­waarden voldoet die men aan een glasraam in de
Sint-Jan moet stellen. In zijn schijnbaar abstracte ontwerp zitten allerlei figuratieve, symbolische elementen die nader te duiden zijn. Het ontwerp is eigentijds maar zeer betekenisvol en houdt de aandacht van de kijker vast. Een raam ontworpen en gemaakt in 2015/16 moet de kunst van deze tijd vertegenwoordigen en dus een hoge mate van abstractie vertonen, want een figuratieve voorstelling wordt al snel anekdotisch. Een vergelijkbaar glas van Mulders dat in de Amsterdamse Nieuwe Kerk is aangebracht is een voorbeeld van hoe goed zijn ontwerp in een oud kerkinterieur past en daar tot zijn recht komt.
 
Maar vooral:
Het ontwerp van Mulders het straalt optimisme uit. Dat kan men niet zeggen van de zogeheten ‘schervenglazen’ oftewel mozaïekglazen – één van die glazen met restanten van vele eerdere restauraties zal moeten wijken voor het nieuwe Erasmusglas.
 
Hoe sympathiek ik ook sta tegenover het hergebruik van oude resten, persoonlijk krijg toch altijd wat droevige associaties bij het zien van deze schervenglazen, omdat ik onherroepelijk word herinnerd aan het feit dat er in het verleden zo veel kapot en verloren is gegaan.
 
Concluderend vind ik het heel bijzonder dat in de 21ste eeuw opnieuw een schenking plaats zal vinden. Daarmee wordt ook de voor Gouda zo kenmerkende continuïteit voortgezet van een nauwe relatie tussen kerk, burgerij en kunst. Het zal duidelijk maken, dat Sint-Jan geen monument is dat alleen naar het verleden is toegekeerd, maar dat het levend wordt gehouden. Met de plaatsing van een glasraam van een talentvolle en gerespecteerde moderne kunstenaar wordt de Sint-Jan nog meer een eigentijds monument dat ook bij volgende generaties uitstraling zal hebben.
 
Mevr. prof. dr. Ilja M. Veldman
Emeritus hoogleraar kunstgeschiedenis
aan de Vrije Universiteit, Amsterdam
voormalig voorzitter van het Nederlandse Comité
van het Corpus Vitrearum Medii Aevi van de
Nederlandse Koninklijke Akademie van Kunsten en Wetenschappen en redacteur van de Corpus-delen die aan de Goudse glazen zijn gewijd. 

Glasbewerkingsbedrijf Brabant

Het Erasmusraam in de Goudse Sint-Janskerk is in 2015 ontworpen door beeldend kunstenaar Marc Mulders. De uitvoering was in handen van
Marc Mulders en Peggy Hermans. Het initiatief kwam van de directeur van Museum Gouda, Gerard de Kleijn.
 
Het Erasmusraam wordt aangebracht in 2016, tijdens het Erasmusjaar; 500 jaar na de publicatie van Novum Instrumentum, het levenswerk van Erasmus. (www.erasmus2016.nu)
Een commissie begeleidde het ontwerp en de productie van het Erasmusraam, bestaande uit: Gerard de Kleijn, directeur-bestuurder van Museum Gouda, Tom Hage, voorzitter van de Stichting Goudse Sint Jan en Charlotte van Rappard, extern deskundige collectie Nederland.
 
Op 5 februari 2015 was het ‘vidimus’ moment: de voorstudie van Marc Mulders voldeed volgens de leden van de begeleidingscommissie aan het programma van eisen en de schenking door Museum Gouda werd geaccepteerd door de Sint-Janskerk, in de persoon van Pim Zoeteweij, voorzitter van het college van
kerkrentmeesters van de hervormde gemeente te Gouda.
 
Glas Bewerkingsbedrijf Brabant faciliteert de productie en tekent voor de montage. De Sint-Janskerk draagt de zorg voor de
instandhouding van het Erasmusraam.
Op 4 september 2016 zal het raam in de kerk worden onthuld.

Fotografie: Marc Mulders, Jaap van den Berg

Tentoonstelling 
MARC MULDERS - GLAZENIER IN DIENST VAN ERASMUS
23/12/2015-26/6/2016

MUSEUM GOUDA
Oosthaven 9
2801 JX Gouda, the Netherlands
+ 31(0) 182 33 10 00
www.museumgouda.nl
info@museumgouda.nl
 

Marc Mulders

article
article
Copyright © 2013-2019  Glass is more!        Copyright, privacy, disclaimer