Dynamiek
Depot Boijmans Van Beuningen, zoals het Collectiegebouw vanaf nu officieel zal gaan heten, is het eerste depot ter wereld dat toegang biedt tot een complete collectie, zónder tussenkomst van een conservator. Het bijna 40 meter hoge gebouw is een ontwerp van het toonaangevende Rotterdamse architectenbureau MVRDV, onder meer bekend van de Markthal. De dynamiek van het depot is een andere dan die van het museum: hier worden geen tentoonstellingen gemaakt, maar kan het publiek – zelfstandig of met een gids – grasduinen tussen 70.000 kunstobjecten. Ze kunnen ook meekijken met herkomstonderzoek, conservering en restauratie. Per jaar verwacht het depot circa 90.000 bezoekers, naast de 300.000 die het museum al trekt; van internationale kunstprofessionals tot Rotterdammers, van toeristen tot dagjesmensen. Zo’n gebouw is om vele redenen een reis naar Rotterdam waard.
 
Toekomstige generaties
De openbare route zigzagt door het gebouw, van de lobby tot de beeldentuin naar het dakterras. In het depot zijn vier professionele restauratieateliers, twee filmcabines, een educatieve ruimte en een filmzaal gepland. Een deel van het depot (circa 1.900 m2) is bestemd voor verhuur aan particuliere verzamelaars. Bezoek aan de brasserie op het dakterras is gratis. Via de transparante expreslift zullen die bezoekers, voordat ze genieten van het spectaculaire uitzicht, al iets kunnen opvangen van wat er zich in het depot afspeelt. ‘Door de komst van Depot Boijmans Van Beuningen brengen we de collectie naar de volgende generatie: kunst in het museum is een permanente bron van educatie,’ zegt Sjarel Ex. De Rotterdamse wethouder Adriaan Visser: ‘De komst van het depot versterkt het culturele karakter van het Museumpark en draagt bovendien bij aan een levendige binnenstad. Minstens even belangrijk is dat de gemeentelijke kunstcollectie, de collectie van alle Rotterdammers, is veiliggesteld en publiek toegankelijk.’

Lang traject
Met het erin schroeven van de eerste paal door BAM Bouw en Techniek, verantwoordelijk voor de realisatie van het gebouw, wordt een lange voorbereidingsperiode afgesloten. Het initiatief voor een openbaar kunstdepot ontstond in 2005, deels als reactie op overstromingen van de kleine, sterk verouderde depots die Museum Boijmans Van Beuningen nu gebruikt. Het depot is een voorbeeld van een unieke publiek-private samenwerking tussen Stichting De Verre Bergen, de gemeente Rotterdam en het museum. Burgemeester Ahmed Aboutaleb, die vrijdag de ceremonie zal openen: ‘Dit bijzondere gebouw naar ontwerp van Winy Maas wordt een mooie toevoeging aan onze stad. Ik wens BAM en alle betrokken partijen veel succes met de bouw en ik kijk uit naar de opening!’
 
Bestendige toekomst
Het nieuwe gebouw zal de skyline van Rotterdam verrijken en past goed bij de toenemende populariteit van de stad, die als favoriete bestemming op steeds meer lijstjes van internationale media prijkt. ‘Met het depot geeft het museum de collectie, die grotendeels eigendom is van de gemeente, een bestendige toekomst,’ zegt Sjarel Ex. ‘Bezoekers kunnen straks zelf zien met hoeveel zorg, gevoel voor detail en liefde wordt gewerkt aan het behoud van elk afzonderlijk kunstwerk voor toekomstige generaties. Het museum, het publiek en de Rotterdammers gaan nog veel plezier beleven aan het depot.’
 

Belangrijkste vragen en antwoorden over Depot Boijmans Van Beuningen
 
1.     Waarom een depot?
Museum Boijmans Van Beuningen bezit een collectie bestaand uit circa 150.000 kunstvoorwerpen, maar kan daarvan slechts 8 procent op zaal tonen. De overige werken bevinden zich verspreid over depots in het museum en externe depots in de stad. Met Depot Boijmans Van Beuningen slaat het museum verschillende vliegen in één klap. Alle kunst is voortaan te zien op één plek, het Museumpark, dat daarmee een belangrijke impuls krijgt. Door een gift van het Rotterdamse maatschappelijk investeringsfonds Stichting De Verre Bergen, kost Depot Boijmans Van Beuningen de gemeente nauwelijks meer dan een regulier depotgebouw.
 
2.     Wat is er uniek aan?
Depot Boijmans Van Beuningen is het eerste depot ter wereld dat toegang biedt tot de collectie zonder tussenkomst van een conservator. Het museum verwacht circa 90.000 bezoekers per jaar. Deze kunnen het gebouw zelfstandig bezoeken, maar het is ook mogelijk om een gids in te schakelen die rondleidt in de depots of restauratieateliers. Ten slotte rekent het depot ook op bezoekers die alleen gebruikmaken van het gratis dakterras en het restaurant. Als de laatste groep bezoekers naar het dakterras gaat, zal het via de transparante expreslift toch iets kunnen opvangen van wat zich in het gebouw afspeelt.
 
3.     Hoe zit het met die publiek-private samenwerking?
Het depot is een initiatief van drie partijen: de gemeente Rotterdam, grotendeels eigenaar van de collectie, Museum Boijmans Van Beuningen en Stichting De Verre Bergen. Circa 1.900 m2 ruimte is beschikbaar voor verhuur. Die verhuur is allereerst gericht op particuliere collecties, maar ook bedrijven en collega-musea kunnen depotruimte huren. Particuliere verzamelaars die een ruimte huren bij het depot, kunnen ervan uitgaan dat hun werken net zo deskundig worden behandeld als die van het museum. Door particuliere kunstverzamelaars huisvesting en diensten aan te bieden kunnen exposities worden gecombineerd en kosten, expertise en netwerken worden gedeeld.
 
4.    Waarin verschillen museum en depot?
Het museum heeft drie basistaken, namelijk het tonen van de collectie in een kunsthistorische context, onderzoek doen naar en het bewaren van de collectie. Het depot is de machinekamer van het museum, waarin het publiek kan meekijken naar museale activiteiten als herkomstonderzoek, conservering, restauratie. De dynamiek in het depot zal een andere zijn dan die in het museum: in het museum worden tentoonstellingen gemaakt, in het depot kan worden meegekeken naar wat er achter de schermen gebeurt.
 
5.     Hoe is het architectenbureau geselecteerd?
Bij de selectie van voorstellen voor het gebouw was de inpassing van Depot Boijmans Van Beuningen in het Museumpark een belangrijke voorwaarde. Een commissie van deskundigen selecteerde vijf architecten op basis van relevante referentieprojecten. Uit hun schetsontwerpen koos een brede selectiecommissie in 2014 het ontwerp van het Rotterdamse architectenbureau MVRDV onder aanvoering van architect Winy Maas. Belangrijke reden waren de bijzondere komvorm en de bekleding met reflecterend materiaal, die de omgeving weerspiegelt.
 
6.     Hoe zit het met de financiering?
De investeringskosten van Depot Boijmans Van Beuningen bedragen € 61,5 miljoen. Stichting De Verre Bergen draagt € 17,5 miljoen bij en verstrekt een lening voor de bouwkosten aan de speciaal opgerichte Stichting Collectiegebouw. Het volledig eigendom van het gebouw, inclusief de grond,  ligt bij de Stichting Collectiegebouw. De gemeente verhuurt het depot aan Museum Boijmans Van Beuningen. Het museum betaalt de lening van Stichting De Verre Bergen in 40 jaar terug uit inkomsten van verhuur, services aan particuliere verzamelaars, de verkoop van entreekaarten en horeca. De gemeente draagt na opening structureel € 2,5 miljoen per jaar bij aan de exploitatie. Het museum zoekt de komende jaren sponsoren en schenkers om ervoor te zorgen dat het gebouw van binnen net zo spectaculair zal worden als de buitenkant.
 
7.     Hoe groot wordt het gebouw?
Het gebouw wordt 39,5 meter hoog en krijgt een bruto vloeroppervlak van 15.541 m2. Het depot telt zes verdiepingen met verschillende klimatologische situaties voor ideale omstandigheden voor kunstopslag en het publiek. Het grondoppervlak heeft een diameter van 40 meter (voetprint), op de zesde verdieping van het depot is de diameter 60 meter. Op het dak op 35 meter hoogte komen 75 bomen die speciaal bestand zijn tegen weer en wind. De ambitie is om de duurzaamheidsclassificatie BREEAM Excellent te bereiken.

8.     Wat was het voortraject?
Al sinds 2005 wordt gesproken over vernieuwing van de verouderde depots. In 2011 kiezen de gemeente Rotterdam, Stichting De Verre Bergen en Museum Boijmans Van Beuningen voor een openbaar depotgebouw. In 2013 ondertekenen zij een intentieovereenkomst en kiezen voor het grindterrein naast het Museum Boijmans Van Beuningen als locatie. De gemeenteraad geeft op donderdag 5 november 2015 groen licht, een besluit dat op 15 december 2016 wordt bevestigd. In januari 2017 wordt bekendgemaakt dat BAM Bouw en Techniek het depot zal realiseren, in het voorjaar van 2017 start de bouw.
 
9.     Duur van de bouw
De bouw zal ongeveer anderhalf jaar duren. BAM Bouw en Techniek werkt gedurende deze periode vanuit een kleine bouwplaats waarmee de overlast voor de omgeving en gebruikers van het Museumpark zoveel mogelijk wordt beperkt. Tijdens de bouw kunnen festivals en evenementen zoals de Parade gewoon doorgaan en blijft de straat Museumpark toegankelijk voor verkeer. Na oplevering volgt een droogtijd van ongeveer een half jaar, waarin het gebouw getest kan worden en de klimaatinstallaties worden ingeregeld.

MUSEUM BOIJMANS VAN BEUNINGEN
Museumpark 18
NL-3015 CX Rotterdam, the Netherlands
+31 (0)10-4419400
info@boijmans.nl
http://www.boijmans.nl